2024-03-28T20:27:46Z
https://fedu.um.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4463
پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت
مبانی تعلیم و تربیت
2251-6360
2251-6360
1396
7
1
بررسی تحول نظریه گاردنر از هوش به ذهن: پنج ذهن برای آینده
اقبال
زارعی
حسین
زینلی پور
ابوذر
بهروزی
هدف اصلی این پژوهش بررسی تحول نظریه گاردنر از هوش به ذهن میباشد. در مقاله استدلال شده است که بیشتر دیدگاههایی در این زمینه مطرح شده است بر تواناییهای زبانی و ریاضی تأکید داشتند و به همین دلیل گاردنر آنها را مورد نقد قرار داد و نظریه هوشهای چندگانه خود را مطرح نمود. او پس از بیستوسه سال در سال 2006، نظریه دیگری مطرح نمود و به معرفی پنج ذهن پرداخت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که گاردنر نه تنها به عنوان یک روانشناس بلکه بیشتر به عنوان یک سیاستگذار و نظریهپرداز به معرفی ذهنها پرداخته است. او معتقد است سیاستهای آموزشی امروز که هنوز برای یادگیری طوطیوار ارزش قائل است، دانشآموزان را برای جهان دیروز آماده میکند. به زعم او همه افراد در آینده به این پنج ذهن نیاز خواهند داشت و سعی او بر این است تا مخاطبان را به ضرورت پرورش این ذهنها مجاب سازد نه اینکه به معرفی ویژگیهای شناختی و مفهومی آنها بپردازد.
هوش
هوش های چندگانه
گاردنر
ذهنهای پنجگانه
2017
08
23
126
141
https://fedu.um.ac.ir/article_34850_b4e9c43e7b360af2840f0842013ab7f6.pdf
پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت
مبانی تعلیم و تربیت
2251-6360
2251-6360
1396
7
1
دامنه شک و یقین در اندیشه ویتگنشتاین متاخر و پیامده های تربیتی آن در تربیت ذهن نقاد
کمال
نصرتی هشی
حسنعلی
بختیار نصرآبادی
خسرو
باقری نوع پرست
سمیه
رادمرد
هدف اصلی این مقاله، شناسایی مؤلفههای شک سازنده در آثار ویتگنشتاین متأخر و پیامدهای تربیتی آن در تربیت ذهن نقاد است. برای دستیابی به این هدف از تحلیل و تفسیر استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده، ذهن نقاد برای شناخت حقیقی میبایست شک سازنده داشته باشد که بر پایه دلایل سنجیده میشود. آثار شک، بایستی چیزی بیش از اظهار کلامی شک بوده و تأثیر شک بر رفتار و عمل ذهن نقاد قابلمشاهده باشد. برای داشتن شک سازنده، بایستی به بازیهای زبانی شک تسلط داشت. ازآنجاکه قواعد حاکم بر صورتهای اجتماعی جهانشمول نیستند، لازم است ذهن نقاد در سنجش امور، مطابق باورهای حاکم بر بازیهای زبانی هر حوزه به بررسی بپردازد. همچنین، ذهن نقاد، در نقادی امور نمیتواند به صورت یکجا تمام باورهایش را به چالش بکشد؛ زیرا شک مستلزم مبانی است. اما در عوض میتواند در تکتک باورهایش شک نماید. در نهایت، برای پرورش ذهنهای نقاد، بجای ساختار محافظهکارانه، میبایست فضاهای تربیتی، منعطف بوده و فرصت حضور در جامعه و کسب تجربه را برای فراگیران به منظور کسب جهان- تصویر مهیا سازد.
ویتگنشتاین متاخر
دامنه شک و یقین
تربیت ذهن نقاد
2017
08
23
5
26
https://fedu.um.ac.ir/article_34873_4e9005c00914ccd4d021e72e1e257aa6.pdf
پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت
مبانی تعلیم و تربیت
2251-6360
2251-6360
1396
7
1
دانشگاه ایرانی و مناقشه هویتی- کارکردی: در جستجوی الگوی گمشده
غلامرضا
ذاکرصالحی
هدف اصلی این مقاله، بازنمایی مناقشهای هشتادساله پیرامون دانشگاه ایرانی است که نگارنده ریشههای آن را در ضعف هویتی میداند. ضعفهایی که در دو قلمرو تداوم و تمایز خود را نشان میدهند و سپس منجر به فقدان پیگیری یک الگوی مشخص میشوند. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش اسنادی- تحلیلی جهت معرفی چهار الگوی شناخته شده آموزش عالی یعنی الگوهای ناپلئونی، هومبولتی،آکسبریجی و الگوی بازار(سبک دو) بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده نشان داد در کشور ما در عین اقتباس عناصری از هر چهار الگوی یادشده، هیچیک از آنها به طور کامل تحقق نیافته است. این فقدان الگو ریشه در ضعف مؤلفههای هویتساز، همچنین کم توجهی به تدوین فلسفه آموزش عالی دارد.
دانشگاه ایرانی
آموزش عالی
هویت و کارکرد دانشگاه
فلسفه آموزش عالی
2017
08
23
27
46
https://fedu.um.ac.ir/article_34885_d274dbfd166b1483f7984ee335b32cc3.pdf
پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت
مبانی تعلیم و تربیت
2251-6360
2251-6360
1396
7
1
یادگیری در پارادایم پیچیدگی: ماهیت، قلمرو و فرایند
رضا
محمدی چابکی
پروین
بازقندی
سعید
ضرغامی همراه
هدف اصلی این مقاله تبیین ماهیت، قلمرو و فرایند یادگیری بر اساس پارادایم پیچیدگی میباشد. بدین منظور، نخست نظریههای سنتی یادگیری با نظر به مبانی فلسفی آنها مرور شده و نحوه شکلگیری نظریه ارتباط گرایی در پارادایم پیچیدگی بررسی شد. سپس، ماهیت، قلمرو و فرایند یادگیری بر اساس پارادایم پیچیدگی تبیین شد. در تبیین ماهیت یادگیری در این پارادایم، سه ویژگی یادگیری پیچیده شامل «مقارنه دانش و داننده»، «کلاس و فراسیستمها همچون سیستمهای یادگیرنده» و «وابستگی متقابل تدریس و یادگیری» تبیین شدند. سپس، قلمرو یادگیری بر بستر پارادایم پیچیدگی تبیین شد. دراینباره، استدلال شد که یادگیرندگان علاوه بر افراد فراگیرنده میتواند شامل گروههای اجتماعی و کلاسی، مدارس، اجتماعها، بدنههای دانش، زبانها، فرهنگها، گونهها و غیره نیز باشند. ازاینرو، سخن گفتن از «سازمان یادگیرنده» در چنین زمینهای معنای شفافتری مییابد. همچنین، درباره فرایند یادگیری استدلال شد که یادگیری فرایندی «نوپدید» بوده و شامل «تکامل همگام» افراد، گروههای اجتماعی و جامعه گستردهتر است. بهعبارتدیگر، در فرایند یادگیری تأکید بر روابط میان عناصر بهجای خود عناصر است و ذهن انسان بهعنوان یک سیستم انطباقی مورد ملاحظه قرار میگیرد.
یادگیری
پارادایم پیچیدگی
ارتباطگرایی
2017
08
23
47
65
https://fedu.um.ac.ir/article_34894_cff3f4ac9917a9bedcda93dbeb698915.pdf
پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت
مبانی تعلیم و تربیت
2251-6360
2251-6360
1396
7
1
بررسی و تحلیل اعتراض «تلقینی بودن» حلقۀ کندوکاو اخلاقی
روحالله
کریمی
هدف اصلی این پژوهش، تحلیل و بررسی یک پرسش یا اعتراض به حلقه کندوکاو اخلاقی و تلاش برای پاسخ به آن است. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش تحلیل محتوا و روش تحلیل و استنتاج منطقی بهره گرفته شد. نظر به اینکه حلقه کندوکاو اخلاقی مخالف تلقین است و در هرمنوتیک فلسفی پیشداوریها شرط فهم دانسته شدهاند، این پرسش مطرح شد که تربیت اخلاقی بدون تلقین چگونه امکان تحقق دارد؟ در بیان این اعتراض، نخست صورتهای مختلف آن در داخل و خارج ایران تبیین شد، سپس با بهره بردن از آراء گادامر به عنوان پدر هرمنوتیک فلسفی و انتقادهای هابرماس پاسخی به این اعتراض پیشنهاد شد. نتیجه این بود که پذیرش این اعتراض نیازمند تهی شدن مفهوم «خودآئینی» و «تلقین» است. ازاینرو، نشان داده شد که هابرماس چگونه برای رفع این مشکل ما را به مفهوم دقیق «خودآئینی ارتباطی» و پیامد آن مفهومی دقیقتر از «تلقین» رهنمون میسازد تا بدینوسیله پاسخی برای اثبات امکان تربیت اخلاقی بدون تلقین فراهم آورده شود. همچنین، با استفاده از رویکرد ابطالپذیری نشان داده شد که استفاده از حلقۀ کندوکاو اخلاقی برای رشد تفکر نقادانه در کودکان به معنای رد ارزشهای مسلط جامعه نیست.
حلقه کندوکاو اخلاقی
تربیت اخلاقی
فلسفه برای کودکان
اعتراضات
تلقین
هرمنوتیک فلسفی
گادامر
هابرماس
خودآئینی ارتباطی
2017
08
23
66
83
https://fedu.um.ac.ir/article_34910_0626dd00b07219b1640dcfae2ccae842.pdf
پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت
مبانی تعلیم و تربیت
2251-6360
2251-6360
1396
7
1
اندیشههای نومعتزله و تعلیم و تربیت
پروانه
ولوی
احمد
دارم
محمدجعفر
پاک سرشت
مسعود
صفایی مقدم
هدف اصلی این پژوهش، بررسی تحلیلی اندیشههای نومعتزله و استخراج استلزامهای تربیتی آن میباشد. در این مقاله تصریح شده است که دغدغۀ اصلی نومعتزلیان یافتن عوامل پیشروی و بازسازی دنیای اسلام است. از دیدگاه آنها، اسلام عامل عقبماندگی مسلمانان نیست، بلکه این تفسیرها و فهمهای نادرست از اسلام و نادیده گرفتن جایگاه عقل است. از مهمترین مبانی نومعتزلیان، علمگرایی و سکولاریسم است. نومعتزلیان بر این باورند که اسلام میتواند با مدرنیته، حقوق بشر، دموکراسی و عقلانیت سازگار باشد. نتایج نشان داد که در تعلیم و تربیت نومعتزله آنچه مورد تأکید است عبارتاند از: تأکید بر آزادی در تعلیم و تربیت به ویژه آزادی آکادمیک، عدالت آموزشی، تشویق عقلانیت و تفکر، نوآوری، استفاده از روشهای گفتگو، نقد و مباحثه در تعلیم و تربیت، تأمین فرصت آموزشی برابر برای مردان و زنان، طرفداری از تحقیقات علمی و بنیادی برای حل بحرانهای جامعه معاصر، مبارزه با جهل و خرافات، توجه به همه جنبههای آدمی در تعلیم و تربیت، تأکید بر استقلال و عدم وابستگی نظام آموزشی به ویژه دانشگاه به هیچ نهاد یا حزب دولتی یا دینی است.
نومعتزله
تعلیم و تربیت
اسلام
2017
08
23
84
102
https://fedu.um.ac.ir/article_34927_84c32526c7a705fecc15b24df198e631.pdf
پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت
مبانی تعلیم و تربیت
2251-6360
2251-6360
1396
7
1
تبیین مفهوم تقوا از منظر انسانشناختی با تأملی در آیات قرآن و دلالتهای آن در پرورش تقوا
سمیه
رام
محمود
مهرمحمدی
علیرضا
صادق زاده قمصری
ابراهیم
طلایی
هدف اصلی این پژوهش، تبیین مفهوم تقوا از منظر انسانشناختی بر اساس آیات قرآن میباشد. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیل مفهومی استفاده شد و آیاتی از قرآن کریم که ریشه «وقی» در آنها وجود داشت مورد توجه قرار گرفت. بنابر بازتعریف تقوا از منظر انسانشناختی و تأملات قرآنی، تقوا عبارت است از: ارزشگذاری غایت مدار و مبتنی بر ملاک ترجیح فطری، عقلی و یا شرعی گزینههای پیش رو در لحظه انتخاب که هر سه مرحله تشخیص، ترجیح و التزام عملی به گزینه مرجح را با خود دارد. دلالتهای تربیتی این بحث در قالب استلزامهای تقوا یا همان توانمندیهایی که فراگیران در اعمال تقوا باید بدان مجهز شوند عبارتند از: توان دیدن شقوق و گزینههای مختلف پیش رو در لحظه انتخاب، توان هزینه /فایده کردن (ارزشگذاری) هر یک از گزینهها و تشخیص بهترین گزینه، شناخت موانع تشخیص و ترجیح گزینه برتر (شناخت تهدیدها و خطرات مسیر حرکت) و راهکارهای مقابله با آنها، ترجیح گزینه برتر و التزام عملی به گزینه مرجح و پایداری در آن.
تقوا
استلزامات تقوا
آموزش تقوا
2017
08
23
103
125
https://fedu.um.ac.ir/article_34946_6ba9020610af52896af19234f6cdd569.pdf