دسترس‌پذیری و زوال استنادهای اینترنتی در مجله‌های دسترسی آزاد نمایه شده در ISI: یک مطالعه موردی

پژوهش حاضر دسترس‌پذیری و زوال استنادهای اینترنتی 5 مجله‌ دسترسی آزاد نمایه شده در ISI را بررسی نموده است. این پژوهش کاربردی و از دسته مطالعات توصیفی و سنجش کمی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش حاضر، 748 مقاله منتشر شده در 5 مجله‌ دسترسی آزاد نمایه شده در ISI، از ابتدای سال 2002 تا پایان سال 2007 است. سپس، از این تعداد مقاله دانلود، تمام استنادهای اینترنتی (URLs) استخراج و 3734 استناد اینترنتی منحصر به فرد بدست آمد. بررسی‌های آماری و انجام محاسبات با استفاده از آمار توصیفی صورت گرفت و جهت رسم جداول و نمودارها نیز از نرم‌افزار اکسل 2007 Excel استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در اولین بررسی، از 3734 استناد اینترنتی مورد بررسی، 73 درصد دسترس‌پذیر بوده و 27 درصد زوال داشته است که با جستجوی استنادهای اینترنتی گم شده در مرورگر اینترنتی، آرشیو اینترنتی، و موتور جستجوی گوگل، میزان دسترس‌پذیری از 73 درصد به 89 درصد افزایش یافت و میزان زوال نیز از 27 درصد به 11 درصد کاهش پیدا کرد. بررسی استنادهای اینترنتی از نظر دامنه و فایل نشان داد که دامنه .net با 96 درصد دسترس‌پذیری (4 درصد زوال) دارای بیشترین دسترس‌پذیری بوده و با ثبات‌ترین دامنه می‌باشد. همچنین، فایل‌ PDF با 93 درصد دسترس‌پذیری (7 درصد زوال) دارای بیشترین دسترس‌پذیری بوده و با ثبات‌ترین فایل است. افزون بر آن، نتایج نشان داد که پیام خطای 404 (یافت نشد) با 43 درصد، بیشترین پیام خطا بوده و میانگین نیم‌عمر استنادهای اینترنتی 8 سال و 9 ماه است. در خاتمه، برای پایان دادن به پدیده زوال، پیشنهادات و راهکارهایی ارائه شده است.